Мездiс тшӧтш Норвегия

Донысь Митрӧпан Ёгорлӧн да Петыр Анналӧн семьяын Иван пиныс вӧлi челядь пӧвстысь нёльӧдӧн, меддзоляыс. Сылы некодӧс нин вӧлi видзны-быдтыны мукӧд семьяын моз, ачыс дзоля туйын пыр вӧлi. Но и сылы дыр «кагаавны» эз мойви, ӧнiя моз уджтӧг эз дыр видзлыны. Сэтчӧ жӧ батьыс водз кувсис, кор Ваньӧлы муртса квайт арӧс вӧлi. Сиктса школаысь нёль класс помалӧм бӧрын зонлӧн велӧдчӧм помасис. Водзӧ ручка-перӧ легӧдӧм пыдди ковмис гӧр воропӧ кутчысьны, зыр-вила помысь кынӧмпӧт перйыны. Уджсьыд сэк, майбыр, быдмысь войтыртӧ эз удзӧдлыны, пыр верстьӧяскӧд радын ковмис мырсьыны. Зонкаӧн на кык тулыс тракторӧн удайтчис гӧрны. Сэк эськӧ и велӧдчытӧм на вӧлi, но сиктса тракторист Гриша Ӧндрей Семӧ казялic зонкалысь ӧзйысь синъяссӧ да пыр тшӧкыдджыка сибӧдлic ас дiнас кабинаӧ, велӧдic, мый ачыс тӧдic, а сэсся и местаяснас кутicны вежласьны. Сэк правотӧ некод эз юавлы, медтыкӧ тракторыс уджалic. Дас вит арӧса зон ӧти тӧв уджаліс вӧрын, комсомолсянь Тымсерса вӧръясын вӧр лэдзысьяслы отсӧг вылӧ мӧдӧдлicны да.

Война сувтан кадӧ Ёгор Ваньлӧн арлыдыс эзджык на судзсьы. Но и гортын сылӧн эз овсьы да мунic велӧдчыны Сыктывкарса первой номера ФЗО-ӧ. Велӧдчис плӧтникӧ. Но парта сайын зэв этша пукӧдicны, кызвыннас велӧдicны уджӧн. Велӧдчӧм помасьӧмӧн тшӧтш мӧдӧдicны Жешартӧ. Танi, позьӧ шуны, Иван Напалков лоис панера вӧчан заводлы подув пуктысьясысь ӧтиӧн. Сэнi буретш и суис 18 арӧса зонмӧс Рӧдинаӧс дорйӧм вылӧ мунӧм кузя повестка. 1942 вося сентябрын новобранечьяслысь команда Усть-Вымсянь Архангельскӧдз нуисны пароходӧн. Карас матыстчӧмӧн тшӧтш казялicны, мый буретш бомбитӧны ciйӧc, кар пасьта гылалicны зажигательнӧй да фугаснӧй бомбаяс, гӧгӧр сотчис-тшыналic. Выль воысьясӧс ӧдйӧ чеччӧдicны да котӧрӧн нуисны бомбоубежищеӧ.

А сэсся нуисны Мурманскӧ. Сэнi недыр велӧдчыштӧм бӧрын мӧдӧдicны Рыбачий полуостров вылӧ. Напалков веськалic морскӧй пехотаӧ, участвуйтic оборонительнӧй уна тышын, вӧлi Печенга кар мездысьяс лыдын. Аслас частькӧд коми салдат волic Норвегияӧдз. Сэтысь Киркенес кар мездӧм бӧрын мӧдӧдicны Печенгалань, и сувтӧдicны найӧc сысянь неылӧ, Лиинахамарин портӧ (порт нимыс финскӧй, а мыйла ciдз, эз куж висьтавны). Танi и война помасьӧм бӧрас на водзӧ нуӧдic Иван Напалков гарнизоннӧй служба. Танi жӧ помалic младшӧй командиръясӧс дасьтан квайт тӧлысcя школа. Сылӧн ратнӧй подвиг йылысь висьталӧны «За боевые заслуги», «За освобождение Советского Заполярья» медальяс, Верховнӧй Главнокомандующӧйсянь аттьӧалан гижӧд.

Служба вылысь бергӧдчӧм бӧрын Иван Напалков овмӧдчис Кулӧмдiнӧ. Во кымын уджалic милицияын. Эз сьӧлӧм сертиыс ло уджыс да пырис доручастокӧ, сэсянь жӧ велӧдчис шофёрӧ. 18 во шофёралic юрсиктса уна учреждениеын да организацияын, дас во механикалic Сыктывкарса пассажирскӧй автотранспортнӧй предприятиелӧн Кулӧмдiнса юкӧнын. Ӧнi сизимӧд во Иван Егорович пенсия вылын. Гозъя быдтылicны сизим челядьӧc, ӧнi витыc ловъяӧсь, ставныс ас семьяӧн олӧны, сизим внук-внучка быдмӧ, радуйтӧны ветеранлысь сьӧлӧмсӧ.

Г. НЕСТЕРОВ.

Парма гор, 1993, Март 8 лун (51 №).